Bachelorproef
Mandy Van Elsuwege
Hoe kunnen art classes de creativiteit van kinderen verhogen?
Stap 1: Wat weet ik al over het onderwerp?
Stap 2: Waar ga ik rond werken?
Welke praktijkvraag ervaren de betrokkenen voor wie ik iets ontwerp of onderzoek? Hoe is die tot stand gekomen?
Tijdens een werkbezoek van onze begeleidende leerkracht internationalisering bleek dat de art classes eruit bestonden dat de leerkracht iets op bord tekende. In de geobserveerde les moesten de leerlingen een dolfijn overtekenen zoals die op bord getekend stond. Het was dus de bedoeling dat ze leerden natekenen. Van creativiteit was hier helemaal geen sprake. Toen onze leerkracht aangaf hoe wij in België werken bij muzische vorming, wilden de leerkrachten hier wel uit leren. Hun praktijkvraag luidde als volgt: hoe kunnen we de leerlingen muzisch en bijgevolg creatief laten werken en hoe kunnen wij hen hierin ondersteunen?
Vanuit het kantoor van BMWEC is dit onderwerp dan ook geregeld als bachelorproef. Hierdoor hebben we de kans gekregen om vaak 'art classes' te geven. Het kantoor heeft daarna alles besproken met de directie van de school. De praktijkvraag is dus vooral tot stand gekomen vanuit observatie en gesprekken van onze begeleidende leerkracht, maar niet echt vanuit de leerkrachten ter plekke.
Na enkele lessen ondervonden Eva en ik ook dat de leerkrachten heel enthousiast waren over onze lessen. Ze vonden de werking geslaagd en zagen hoe de kinderen van de lessen genoten. Ze hebben ons toen ook persoonlijk gevraagd om hen hierin te versterken, te ondersteunen en wat tips en tricks mee te geven.
Welke actoren zijn betrokken?
Enerzijds zijn de leerkrachten in BMWEC een belangrijke actor. Zij wilden namelijk leren hoe zij de leerlingen creatief aan het werk konden zetten. Zij wilden meer leren over het muzische aspect en de bijbehorende didactiek. Het is voor hen natuurlijk niet gemakkelijk aangezien ze dit zelf nooit meegekregen hebben. Ze voelen zich dan ook vaak heel onzeker over bepaalde kunstvormen.
Anderzijds waren het natuurlijk de leerlingen zelf die creatiever aan de slag moesten gaan. Zij kregen hier een andere insteek en moesten uit hun structuur van de gewone art classes stappen. Ze waren dit niet gewoon waardoor de beginsituatie van de klassen zeker in het achterhoofd moest worden gehouden.
Daarnaast heb je nog de directrice van Hsa Thoo Lei. Zij was, en hopelijk nog steeds, erg enthousiast over het onderwerp. Het was belangrijk om haar in ons verhaal mee te krijgen aangezien zij haar leerkrachten zal moeten sturen om dit vol te houden in de toekomst en niet te vervallen in de oude gewoontes.
Ten slotte heb je het kantoor van BMWEC met onze contactpersoon K'Lu Doh Htoo. Hij ondersteunde ons in het regelen en het bespreken met het leerkrachtenteam en de directrice aangezien het in het Engels niet altijd gemakkelijk communiceren was.
Wanneer was de vraag het sterkst?
Welk hulpmiddelen waren toen al gemakkelijk bereikbaar?
Natuurlijk kwam de vraag het sterkst naar boven tijdens de art classes zelf en vooral in de lessen beeld. Drama wordt hier nooit gegeven, dus hier is helemaal geen vraag naar. Muziek wordt wel gegeven, maar vooral het zingen van liederen. Ze zijn enthousiast over een nieuwe insteek, maar dit is op zich geen prioriteit. Daarnaast wordt er ook dans gegeven, maar meestal volksdansen en dus meer traditionele dansen. De leerlingen hebben hier opnieuw geen creativiteit voor nodig.
De vraag was het sterkst in grade 1, grade 2 en grade 3. Grade 4 had op dat moment examens waardoor er geen vraag was naar externe leerkrachten of een extra verdieping voor de leerkrachten. Voor zover ik weet werd daar ook geen kunst gegeven. Daarnaast werd er volgens ons in grade 5, grade 6 en grade 7 niet meer echt ‘art class’ gegeven. De leerkrachten van grade 6 en grade 7 kwamen ook nooit naar de lessen kijken. De leerkracht van grade 5 leek wel nog geïnteresseerd in onze lessen en bleef ook steeds kijken van aan de zijlijn.
In Hsa Thoo Lei waren er in het algemeen heel erg weinig materialen ter beschikking. Wij moesten dus vooral kijken hoe we met natuurlijke materialen, wasco's, latten, scharen en papier aan de slag konden gaan. We konden altijd hulp vragen aan een andere vrijwilligster, Allison, of een Nederlands paar, Martin en Gerda, om met de auto om ander materiaal te gaan zodat we met iets meer tools aan de slag konden gaan.
Daarnaast konden we via mail altijd op deskundige hulp uit België rekenen. Het internet functioneerde meestal. Daarnaast konden we altijd op zoek gaan naar creatievelingen in de buurt. We hebben heel wat bronnen op voorhand bekeken en enkele interessante bronnen meegenomen.
We hadden daarnaast de mogelijkheid om met enkele locals in gesprek te gaan en hen te vragen naar de lokale kunstvormen.
Stap 3: Bronnen - selectie
Boeken
Informatieve boeken op basis van het onderzoek:
Bevan, R. & Wright, T. (2005). Laat je creativiteit zien: de geheimen van een creatief talent. Amsterdam: Spectrum
De Bode, J. & Nijman, L. (2014). Hoe bedenk je het?!: creatief denken in het basisonderwijs. Bussum: Coutinho
Serdijn, D. (2003). Samen kunst kijken: achtergrondinformatie, musea, interessante adressen. Amsterdam: Het Spectrum
Rust, R. & Van Iersel, S. & De Bruijne, M. (2011). Lenig denken: technieken voor creatieve denkkracht. Culemborg: Van Duuren Management
Informatieve boeken voor in het onderwijs:
Denoo, J. (2010). Amuzementen: muzische momenten met taal. Leuven: Acco
Djapo (2016). Methode creatief denken: een denk- en werkwijze voor het basisonderwijs: meer dan 20 lessen en 100 werkvormen. Z.pl. : Djapo.
Maes, A. (2011). Aan de slag met kleuterdans. Leuven: Acco
Maes, A. (2013). Kleuterdans met prentenboeken. Leuven: Acco
Selderslaghs, B. & Van Moorsel, A. & Caluwaerts, S. (2013). 4 je mee?: initiatielessen voor 6-jarigen met cross-overs naar de kunstdisciplines drama, dans, muziek, beeld. Antwerpen: Garant
Vooijs, L. (2010). Kinderknutsels: van 6 tot 12 jaar. Utrecht: Tirion creatief
Websites
GoodPlanet. (2018). Pimp je speelplaats: (Speel)plaats voor kunst, creativiteit en techniek. Geraadpleegd op 10/12/2018 via http://www.pimpjespeelplaats.be/kunst-creativiteit-en-techniek.php
- https://www.goodplanet.be/pimp-je-speelplaats/docs/2016/Toekomstvisie_kunst.pdf
Mycoted. (s.d.). Creativity Techniques A to Z. Geraadpleegd op 10/12/2018 via https://www.mycoted.com/Category:Creativity_Techniques
Pauwels, D. (2015, 20 nov.). 13 technieken om snel je creativiteit te stimuleren. Geraadpleegd op 10/12/2018 via https://www.demorgen.be/nieuws/13-technieken-om-snel-je-creativiteit-te-stimuleren-ba204a1d/
Stap 4: ECTS-fiche raadplegen
De ECTS-fiche is te raadplegen via de link in onderstaand PDF-bestand.
Extra: mindmap na het raadplegen van verschillende bronnen
De mindmap is te groot geworden om hier te kunnen plaatsen. Via het PDF-bestand kan je de volledige mindmap raadplegen.
